Self Made Crorepati In India : भारताचे Top 5 Self Made करोडपती
Self Made Crorepati In India : भारत हा स्वप्नांचा आणि संधींचा देश आहे, जिथे प्रत्येकाच्या मनात काहीतरी मोठं साध्य करण्याची तीव्र इच्छा दडलेली असते. पण स्वप्न पाहणं आणि ती प्रत्यक्षात उतरवणं यात खूप मोठा फरक आहे.
स्वतःवर विश्वास ठेवून, अपार मेहनत, चिकाटी आणि दृढ निर्धाराच्या जोरावर आपल्या आयुष्यात अमूल्य यश मिळवणाऱ्या काही महान व्यक्तींच्या प्रेरणादायक प्रवासाची ही एक अद्भुत मालिका आहे, जी तुमच्यातही स्वप्न जगण्याची नवी उमेद जागवेल.
आज आपण भारतातील अशाच Self Made Crorepati In India जीवनाचा आढावा घेणार आहोत, ज्यांनी काहीही नसताना आपल्या मेहनतीने आणि दृढनिश्चयाने करोडोंची संपत्ती कमावली. या कहाण्या केवळ यशाच्या नाहीत, तर त्यामागील भावना, संघर्ष आणि प्रेरणेच्या आहेत. चला, या प्रेरणादायी प्रवासाला सुरुवात करूया!
1) धीरूभाई अंबानी ( Dhirubhai Ambani-Reliance Group )
“स्वप्नं ती नाहीत जी झोपेत पाहिली जातात, स्वप्नं ती आहेत जी तुम्हाला झोपूच देत नाहीत.”
धीरूभाई अंबानी यांचं नाव घेतलं की डोळ्यासमोर येतं एका सामान्य माणसाचा चेहरा, जे गुजरातमधील एका छोट्याशा गावातून आले आणि भारतातील सर्वात मोठ्या उद्योगपतींपैकी एक झाले. धीरूभाई अंबानी यांचा जन्म 28 डिसेंबर 1932 रोजी, गुजरात राज्यातील चोरवाड या लहानशा गावात झाला होता. त्यांचे वडील शिक्षक होते, आणि घरची परिस्थिती अत्यंत साधी होती. लहानपणी धीरूभाईंना अनेकदा पैशांची कमतरता भासायची, पण त्यांच्या मनात एक आग होती काहीतरी मोठं करण्याची.
धीरूभाईंनी शिक्षण अर्धवट सोडलं आणि वयाच्या 16व्या वर्षी यमनला नोकरीसाठी गेले. तिथे ते एका पेट्रोल पंपावर काम करायचे. पण त्यांचं स्वप्न मोठं होतं. भारतात परत आल्यावर त्यांनी छोट्या व्यवसायापासून सुरुवात केली. मसाले आणि कापडाचा व्यापार करत त्यांनी रिलायन्स इंडस्ट्रीजची पायभरणी केली. त्यांचा विश्वास होता की, मेहनत आणि योग्य दृष्टीकोन असेल, तर काहीही अशक्य नाही.
प्रेरणादायी पैलू
धीरूभाईंच्या यशामागे त्यांचा आत्मविश्वास आणि जोखीम घेण्याची तयारी होती. त्यांनी कधीच नकारात्मक विचारांना आपल्यावर हावी होऊ दिलं नाही. त्यांचा एक प्रसिद्ध विचार आहे, “मोठी स्वप्नं पाहा, कारण मोठी स्वप्नंच तुम्हाला मोठं बनवतात.” त्यांच्या आयुष्यातील प्रत्येक अडचण ही त्यांच्यासाठी एक संधी होती. आज रिलायन्स इंडस्ट्रीज ही भारतातील सर्वात मोठी कंपनी आहे, आणि धीरूभाईंची ही कहाणी प्रत्येकाला सांगते की, तुमच्या स्वप्नांना सीमा नसतात, फक्त तुम्ही ठरवा की तुम्हाला किती उंच जायचं आहे.
धीरूभाईंची कहाणी आपल्याला शिकवते की, कितीही कठीण परिस्थिती असली तरी, जर तुमच्या मनात जिद्द असेल, तर तुम्ही काहीही साध्य करू शकता. त्यांचा एकच मंत्र होता – “कधीही हार मानू नका.” आज जेव्हा तुम्ही निराश होत असाल, तेव्हा धीरूभाईंचा विचार करा. त्यांनी एका छोट्या गावातून सुरू केलेला प्रवास आज करोडोंच्या साम्राज्यापर्यंत पोहोचला आहे. तुमचं स्वप्न काय आहे? आजच त्यासाठी पहिलं पाऊल टाका!
2) किरण मजुमदार-शॉ: ( Kiran Mazumdar-Shaw-Biocon Limited )
यश मिळवायचं असेल, तर तुमच्या कम्फर्ट झोनमधून बाहेर पडा.
किरण मजुमदार-शॉ यांचं नाव घेतलं की, एका सशक्त आणि प्रेरणादायी महिलेची प्रतिमा डोळ्यासमोर येते. त्यांचा जन्म 23 मार्च 1953 रोजी बंगळुरूमध्ये झाला. एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात जन्मलेल्या किरण यांना लहानपणीच विज्ञानाची आवड होती. पण त्यांचा प्रवास सोपा नव्हता. बायोटेक्नॉलॉजीसारख्या क्षेत्रात त्या वेळी फारच कमी लोक काम करायचे, आणि त्यातही महिला असणं म्हणजे एक मोठं आव्हान होतं.
किरण यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात एका छोट्या कंपनीतून केली, जिथे त्यांना फारच कमी पैसे मिळायचे. पण त्यांनी हार मानली नाही. 1978 मध्ये त्यांनी बायोकॉन ही कंपनी सुरू केली, जी आज भारतातील सर्वात मोठ्या बायोटेक्नॉलॉजी कंपन्यांपैकी एक आहे. त्यांनी आपल्या प्रवासाची सुरुवात फक्त १०,००० रुपयांपासून आणि एका लहानशा प्रयोगशाळेतून केली होती. पण त्यांच्या चिकाटी, दूरदृष्टी आणि अथक परिश्रमामुळे त्यांनी बायोकॉनला यशाचं शिखर गाठायला लावलं.
प्रेरणादायी पैलू
किरण मजुमदार शॉ यांचा यशस्वी प्रवास हा केवळ व्यावसायिकतेचा नाही, तर तो आत्मविश्वास, धैर्य, आणि सामाजिक बदलाची प्रेरणा देणारा आहे. त्यांनी पुरुषप्रधान समाजव्यवस्थेत वावरताना अनेक अडचणींचा सामना केला, पण कधीही हार मानली नाही. लिंगभेद, आर्थिक अडचणी, आणि अपुरे संसाधन या सगळ्या गोष्टी त्यांच्या वाटेत आल्या, पण त्यांनी आपल्या ध्येयावर विश्वास ठेवून त्या सगळ्यांवर मात केली. त्यांचा ठाम विश्वास आहे “जर तुम्ही तुमच्या ध्येयावर निष्ठा ठेवलीत आणि तुम्ही केलेल्या कामावर प्रामाणिक राहिलात, तर कोणतीही अडचण, कोणताही समाजिक अडथळा तुम्हाला यशापासून दूर ठेवू शकत नाही.
त्यांनी बायोटेक्नॉलॉजीसारख्या तांत्रिक आणि कमी परिचित असलेल्या क्षेत्रात भारताला एक वेगळं स्थान मिळवून दिलं. केवळ भारतातच नव्हे, तर संपूर्ण जगात बायोकॉनचं नाव एका विश्वासार्ह आणि नाविन्यपूर्ण कंपनीप्रमाणे घेतलं जातं आणि हे शक्य झालं ते त्यांच्या नेतृत्वामुळे. आज किरण यांचं नाव घेतलं जातं तेव्हा फक्त एका यशस्वी उद्योजिकेचं नव्हे, तर एका प्रेरणास्त्रोताचं उदाहरण दिलं जातं ज्यांनी जगाला दाखवून दिलं की, मोठं स्वप्न पाहण्याचं धाडस आणि त्यासाठी लढण्याची तयारी असेल, तर काहीही अशक्य नाही.
किरण मजुमदार-शॉ यांची कहाणी प्रत्येक मुलीला आणि महिलेला प्रेरणा देते. समाज काय म्हणेल, याचा विचार न करता तुम्ही तुमच्या स्वप्नांचा पाठलाग करा. किरण मजुमदार शॉ यांनी आपल्या कर्तृत्वाने हे ठामपणे दाखवून दिलं की, जर तुमच्यात कठोर परिश्रम करण्याची तयारी आणि स्वतःवर दृढ विश्वास असेल, तर कोणतीही मर्यादा तुम्हाला यश मिळवण्यापासून रोखू शकत नाही. तुम्हीही तुमच्या आयुष्यात काहीतरी वेगळं करू शकता, फक्त स्वतःवर विश्वास ठेवा!
3) विजय शेखर शर्मा (Vijay Shekhar Sharma-Paytm)
सर्वात मोठी जोखीम म्हणजे कोणतीही जोखीम न घेणं.
विजय शेखर शर्मा हे नाव आज देशभरात डिजिटल क्रांतीचा चेहरा म्हणून ओळखलं जातं. पेटीएम या डिजिटल पेमेंट कंपनीचे संस्थापक असलेल्या विजय यांचा जन्म उत्तर प्रदेशमधील एका अतिशय लहान आणि पारंपरिक गावात झाला. त्यांचं बालपण साधेपणात गेलं घरात आर्थिक चणचण होती, वडील सरकारी शाळेत शिक्षक होते, आणि अनेकदा शिक्षणासाठी ही त्यांना अडचणींचा सामना करावा लागायचा.
इंग्रजी भाषेत शिक्षण घेणं त्यांच्या साठी फार मोठं आव्हान होतं, कारण ते हिंदी माध्यमातून शिकले होते. पण या सगळ्या अडचणींमुळे त्यांचं स्वप्न कधीच छोटं झालं नाही. उलट, त्यांच्यात मोठं काही करून दाखवण्याची जिद्द त्या परिस्थितींनी अधिकच मजबूत केली. कॉलेजमध्ये असतानाच त्यांनी कोडिंग आणि टेक्नॉलॉजीकडे वळण्याची दिशा पकडली आणि खूप कमी वयात एक स्टार्टअप सुरू केलं. जीवनात अनेक वेळा अपयश आलं, काही व्यवसाय अपयशी ठरले, आर्थिक संकटं आली, पण त्यांनी हार मानली नाही. त्यांच्या मेहनतीने, दूरदृष्टीने आणि ‘कधीही न थांबण्याच्या’ वृत्तीने पेटीएमचं स्वप्न साकार केलं
विजय यांनी दिल्लीत इंजिनीअरिंगचं शिक्षण घेतलं, पण त्यांना इंग्रजी येत नव्हतं. यामुळे त्यांना अनेकदा अपमान सहन करावा लागला. पण त्यांनी कधीच हार मानली नाही. त्यांनी आपल्या मेहनतीने आणि नाविन्यपूर्ण विचारांनी पेटीएमची स्थापना केली. आज पेटीएम ही भारतातील सर्वात मोठी डिजिटल पेमेंट कंपनी आहे, आणि विजय शेखर शर्मा हे भारतातील सर्वात यशस्वी उद्योजकांपैकी एक आहेत.
प्रेरणादायी पैलू
विजय यांचं यश हे त्यांच्या नाविन्यपूर्ण विचारांचं आणि जोखीम घेण्याच्या धैर्याचं प्रतीक आहे. त्यांनी कधीच आपल्या कमतरतांना आपल्या यशाच्या आड येऊ दिलं नाही. त्यांचा विश्वास आहे की, “जर तुम्ही जोखीम घेण्यास घाबरत असाल, तर तुम्ही कधीच यशस्वी होऊ शकत नाही.” त्यांनी पेटीएमच्या माध्यमातून भारतातील डिजिटल क्रांतीला एक नवीन दिशा दिली.
विजय शेखर शर्मा यांची कहाणी आपल्याला सांगते की, तुमच्या पार्श्वभूमीवर तुमचं यश अवलंबून नसतं. जर तुमच्या मनात दृढनिश्चय असेल, तर तुम्ही कोणत्याही परिस्थितीत यश मिळवू शकता. विजय यांनी एका छोट्या गावातून सुरू केलेला प्रवास आज करोडोंच्या साम्राज्यापर्यंत पोहोचला आहे. तुमचं स्वप्न काय आहे? आजच त्यासाठी मेहनत सुरू करा!
4) नारायण मूर्ती ( Narayana Murthy- Infosys )
यश हे तुमच्या मेहनतीचं आणि प्रामाणिकपणाचं फळ आहे.
नारायण मूर्ती यांचं नाव घेतलं की, भारताच्या आयटी क्रांतीची आठवण येते. त्यांचा जन्म 20 ऑगस्ट 1946 रोजी कर्नाटकात झाला. नारायण यांचं बालपण मध्यमवर्गीय कुटुंबात गेलं. त्यांनी इंजिनीअरिंगचं शिक्षण घेतलं आणि नंतर आयआयटी कानपूरमधून मास्टर्स केलं. पण त्यांचा प्रवास सोपा नव्हता. त्यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात एका साध्या नोकरीपासून केली.
1981 मध्ये नारायण मूर्ती यांनी आपल्या पत्नी सुधा मूर्ती यांच्या मदतीने इन्फोसिसची स्थापना केली. त्यावेळी त्यांच्याकडे फक्त 10,000 रुपये होते, जे सुधा यांनी त्यांना दिले होते. पण नारायण यांच्या दृष्टीने आणि मेहनतीने इन्फोसिस आज भारतातील सर्वात मोठ्या आयटी कंपन्यांपैकी एक आहे. त्यांनी लाखो तरुणांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून दिल्या.
प्रेरणादायी पैलू
नारायण मूर्ती यांचं यश फक्त पैसा कमावण्यापुरतं नाही, तर प्रामाणिकपणा, मेहनत आणि चांगल्या मूल्यांचा एक सुंदर दाखला आहे. त्यांनी कधीच यश मिळवण्यासाठी सोप्या वाटा शोधल्या नाहीत. त्यांचा विचार साधा होता ‘प्रामाणिकपणा आणि मेहनत हेच यशाचं खरं रहस्य आहे.’ या विचारांवर ठाम राहून त्यांनी ‘इन्फोसिस’सारखी जगप्रसिद्ध आयटी कंपनी उभी केली आणि भारताला जागतिक आयटी क्षेत्रात नवीन ओळख दिली. त्या काळात भारतात उद्योजक होणं सोपं नव्हतं, पण त्यांनी आपल्या दूरदृष्टीने आणि स्वच्छ धोरणांनी एक विश्वासार्ह नाव कमावलं.
त्यांचा प्रवास फक्त त्यांच्यापुरता नाही, तर लाखो तरुणांसाठी प्रेरणा आहे. जेव्हा त्यांनी इन्फोसिस सुरू केली, तेव्हा त्यांच्यावर त्यांची पत्नी सुधा मूर्ती यांनी पूर्ण विश्वास ठेवला. त्या विश्वासानेच त्यांना सुरुवातीच्या अडचणींवर मात करण्याची ताकद मिळाली. नारायण मूर्ती आपल्याला शिकवतात की, यशामागे कोणीतरी आधार असतो मग ते कुटुंब, मित्र किंवा तुमची स्वतःची मूल्यं.
5) राधाकिशन दमानी ( Radhakishan Damani- Dmart )
साधेपणा आणि मेहनत हेच यशाचं रहस्य आहे.
राधाकिशन दमानी यांचं नाव घेतलं की, भारतीय रिटेल क्रांती आणि स्टॉक मार्केटमधील शांत पण प्रभावशाली व्यक्तिमत्त्वाची आठवण येते. त्यांचा जन्म 1954 मध्ये मुंबईत एका मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. त्यांचं बालपण साधेपणात आणि शांत वातावरणात गेलं. वडील बॉम्बे स्टॉक एक्सचेंजमध्ये काम करत असल्यामुळे शेअर बाजाराशी त्यांची ओळख लवकरच झाली होती. त्यांनी वाणिज्य शाखेत शिक्षण घेतलं, पण त्यांना कॉलेज पूर्ण करता आलं नाही. शिक्षण अपूर्ण राहिलं असलं तरी त्यांच्या जिद्दीने आणि अभ्यासू स्वभावाने त्यांना आयुष्यात यशापर्यंत पोहचवलं. दमानी यांनी आपल्या करिअरची सुरुवात एका छोट्याशा ट्रेडिंग व्यवसायातून केली आणि नंतर ते स्टॉक मार्केटमध्ये सक्रिय गुंतवणूकदार बनले.
ते नेहमीच प्रसिद्धीपासून दूर राहिले, पण त्यांच्या निर्णयक्षमतेमुळे आणि दूरदृष्टीमुळे त्यांना मार्केटमध्ये “गुरू” म्हणून ओळख मिळाली. त्यांनी आपल्या अनुभवानं आणि साधेपणानं केवळ गुंतवणुकीतच नव्हे, तर रिटेल व्यवसायातही क्रांती घडवून आणली आणि त्यातूनच 2002 मध्ये डीमार्टचा जन्म झाला. डीमार्ट आज भारतातील सर्वात यशस्वी रिटेल चेनपैकी एक आहे.
राधाकिशन दमानी यांनी साधेपणाला आणि ग्राहकांच्या गरजांना प्राधान्य दिलं. त्यांनी कमी किंमतीत चांगल्या वस्तू देण्यावर भर दिला, ज्यामुळे डीमार्टने लाखो ग्राहकांची मनं जिंकली. त्यांचा विश्वास आहे की, “ग्राहक हाच खरा राजा आहे.” राधाकिशन दमानी यांचं यश त्यांच्या साधेपणात आणि मेहनतीत आहे. त्यांनी कधीच मोठमोठ्या गोष्टींचा दिखावा केला नाही. त्यांनी आपल्या व्यवसायात ग्राहकांचा विश्वास कमावला.
प्रेरणादायी पैलू
राधाकिशन दमानी यांची जीवनकहाणी आपल्याला एक अत्यंत महत्त्वाचा धडा देते की यश मिळवण्यासाठी ना मोठं आडनाव लागतं, ना सुरूवातीला भरपूर पैसा लागतो तो केवळ दृढ निश्चय, कठोर मेहनत, आणि आयुष्यभर टिकणारा साधेपणा. दमानी यांनी आपल्या व्यवसायाच्या प्रत्येक टप्प्यावर हे सिद्ध करून दाखवलं की, आपण सामान्य पार्श्वभूमीतून आलो असलो तरीही असामान्य यश गाठू शकतो. त्यांनी न चमकधमकीच्या जाहिराती केल्या, ना सोशल मीडियावर प्रसिद्धी मिळवण्याचा प्रयत्न तरीही आज त्यांचं नाव उद्योगविश्वात अत्यंत आदराने घेतलं जातं.
त्यांनी दाखवून दिलं की, जर तुमचं लक्ष दीर्घकालीन मूल्यनिर्मितीवर असेल आणि तुम्ही तुमच्या ग्राहकांशी प्रामाणिक राहिलात, तर यश तुमच्या पाठीशी येतंच. आज डीमार्ट प्रत्येक घरात पोहोचलेलं नाव आहे, आणि त्यामागे आहे त्यांची व्यवसायातली दूरदृष्टी आणि साधेपणाची ताकद.
आपण सगळेच काही ना काही मोठं करायचं स्वप्न पाहतो. पण अनेकदा वाटतं की माझ्याकडे संसाधनं नाहीत, माझं कुणी ओळखीचं नाही, माझं पार्श्वभूमी साधी आहे. अशा वेळी दमानी यांचं उदाहरण आपल्याला आठवायला हवं. त्यांनी आपली कहाणी लिहिली, ती मोठ्या शब्दांत नव्हे, तर मोठ्या कृतींमध्ये.
म्हणूनच, आज जेव्हा तुम्ही तुमच्या यशाचा विचार करता, तेव्हा हे विसरू नका यश ही कोणत्याही गटाचे, वर्गाचे किंवा शहराचे मक्तेदारी नाही. हे फक्त त्या व्यक्तीचं असतं, ज्याच्याकडे जिद्द आहे, सातत्य आहे, आणि साधेपणातही मोठं स्वप्न पाहण्याची ताकद आहे.
आपण काय शिकू शकतो?
या पाच करोडपतींच्या कहाण्या आपल्याला एकच गोष्ट शिकवतात यश मिळवण्यासाठी तुम्हाला मोठी पार्श्वभूमी किंवा पैसा लागत नाही. गरज आहे फक्त दृढनिश्चयाची, मेहनतीची आणि स्वप्न पाहण्याच्या धैर्याची. धीरूभाई अंबानी, किरण मजुमदार-शॉ, विजय शेखर शर्मा, नारायण मूर्ती आणि राधाकिशन दमानी यांनी आपल्या कृतीने हे सिद्ध केलं की, जर तुमच्या मनात जिद्द असेल, तर तुम्ही काहीही साध्य करू शकता.
- धीरूभाई अंबानी : मोठी स्वप्नं पाहा आणि त्यासाठी मेहनत करा.
- किरण मजुमदार-शॉ: लिंगभेद किंवा सामाजिक बंधनांना तुमच्या यशाच्या आड येऊ देऊ नका.
- विजय शेखर शर्मा: जोखीम घेण्याची तयारी ठेवा.
- नारायण मूर्ती: प्रामाणिकपणा आणि मेहनत हेच यशाचं खरं सूत्र आहे.
- राधाकिशन दमानी: साधेपणा आणि ग्राहकांचा विश्वास हेच यशाचं रहस्य आहे.
या कहाण्या वाचून तुमच्या मनातही एक आग पेटली असेल. मग वाट कसली पाहता? तुमचं स्वप्न काय आहे? ते साध्य करण्यासाठी आजच पहिलं पाऊल टाका. प्रत्येक यशस्वी व्यक्तीच्या मागे एक कहाणी आहे, आणि तुमची कहाणीही यशस्वी होऊ शकते. फक्त स्वतःवर विश्वास ठेवा आणि पुढे जा!